Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Celem pracy było przedstawienie biosocjalnego zróżnicowania wzrostu i przyrostu sosen w drzewostanie ze względu na zajmowane stanowisko drzewa ustalone według kryteriów klasy?kacji Krafta. W drzewostanie sosnowym na siedlisku boru mieszanego świeżego założono 1-hektarową powierzchnię badawczą, na której rosły 402 sosny. Wszystkie drzewa zanumerowano. Z tablic liczb losowych wylosowano sześć stanowiących numery drzew przeznaczonych do ścięcia. Dla każdego, zgodnie z kryteriami klasy?kacji Krafta, bezpośred- nio przed ścięciem określono stanowisko biosocjalne. Zróżnicowanie drzew zaprezentowano na podstawie retrospektywnej analizy ich wzrostu i przyrostu. Uzyskane wyniki kształtowania się z wiekiem wysokości, pierśnicy i miąższości oraz przyrostów tych cech u sześciu losowo wybranych sosen zasadniczo potwier- dzają wcześniejsze badania. Cechy wymiarowe i przyrostowe były zróżnicowane ze względu na biosocjal- ną pozycję drzewa. Początkowo różnice były niewielkie i pogłębiały się z wiekiem. Kulminacje przyrostu wysokości i przyrostu pierśnicy nastąpiły we wczesnym okresie życia drzew. Krzywe wzrostu i przyrostu poszczególnych sosen krzyżowały się wielokrotnie zasadniczo do 70 roku ich życia. Największe różnice były w miąższości i jej przyroście. Kulminacja bieżącego przyrostu miąższości nastąpiła jedynie u drzewa reprezentującego drzewostan opanowany.