Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Wstęp. Znajomość masy korzeni i architektury systemów korzeniowych ma wielorakie znaczenie w praktyce leśnej, np. w procesie przygotowywania gleby pod nasadzenia, przy określaniu stabilności drzew przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi, na etapie projektowania szlaków zrywkowych, w ocenie oddziaływania korzeni rozrastających się drzew na istniejącą infrastrukturę, w tym drogową, czy chociażby w procesie szacowania absorbcji CO2 , co obecnie jest istotne w warunkach zachodzących fluktuacji klimatycznych. Metoda georadarowa badania systemów korzeniowych jest nieinwazyjna i pozwala w krótkim czasie przeprowadzić pomiary, co jest ogromną zaletą w porównaniu z tradycyjnymi pracami odkrywkowymi, które są pracochłonne i destrukcyjne.

Cel i materiały. Wykorzystując georadar (GPR) typu Ground Explorer (GX) HDR 750 MHz oraz oprogramowanie 3D Vision, wykonano badania systemów korzeniowych dwóch obiektów: sosny zwyczajnej i sosny żółtej. Testy przeprowadzono, zakładając dwa poligony badawcze o zróżnicowanej gęstości sieci profilowań. W rezultacie uzyskano dwa barwne modele przestrzenne rozmieszczenia korzeni, które następnie analizowano na obrazach powstałych przez wykonanie poziomych cięć czasowych dla różnych głębokości.

Wnioski. Test wykazał możliwość prześledzenia, w jaki sposób systemy korzeniowe są rozbudowane na różnych głębokościach: jakie są maksymalne głębokości penetracji badanych systemów korzeniowych oraz jaki jest lateralny zasięg występowania systemu korzeniowego. System korzeni sosny zwyczajnej wrósł do głębokości ok. 0,8 m, a sosny żółtej okazał się sięgać nieco głębiej (maks. ok. 0,95 m). W przypadku sosny żółtej system rozwinął się najdalej w kierunku wschodnim (ok. 1,9 m, mierząc od osi pnia), a korzenie sosny zwyczajnej sięgały najdalej w kierunku zachodnim (2,7 m). Z uzyskanych modeli 3D oraz pochodnych obrazów cięć poziomych możliwe jest uzyskanie informacji jakościowej oraz w pewnym zakresie również ilościowej. Wykazano różnice w poziomie szczegółowości modeli w zależności od gęstości siatki akwizycji danych.