Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Wstęp: Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora) uznawany jest za gatunek inwazyjny i jednocześnie ekspansywny, którego występowanie na obszarze Polski ma istotne znaczenie dla obniżenia lokalnej różnorodności biologicznej (kategoria IV inwazyjności). Przybył z Azji, jako roślina ozdobna, która z czasem przedostała się do ekosystemów leśnych. Obecnie rozprzestrzeniony jest na terenie całego kraju. Zmienia skład gatunkowy podszytu, a w warunkach silnego oświetlenia wypierając natywny gatunek Impatiens noli-tangere. Siobla sturmii to błonkówka z rodziny pilarzowatych (Tenthredinidae, Sioblinae), będąca jedną z niewielu fitofagów żerujących na przedstawicielach z rodziny Impatiens spp. w Europie i Azji. W Polsce znana jest z kilku stanowisk, zlokalizowanych głównie w południowej części kraju, na których znajdywana była na swoim głównym europejskim żywicielu – niecierpku pospolitym (I. noli-tangere). W literaturze przedmiotu owad ten opisywany jest, jako gatunek monofagiczny, którego larwy zasiedlają i żywią się częściami zielonymi I.noli-tangere. W Europie dotychczas opisano obecność S.sturmii na powierzchni I. parviflora jedynie raz, podając jednak w wątpliwość możliwość przejścia pełnego cyklu rozwoju tego owada poza tkankami I.noli-tangere.

Cel pracy: Opisanie po raz pierwszy na terenie Polski rzadkiego fitofaga Siobla sturmii na inwazyjnym, obcym gatunku - niecierpku drobnokwiatowym.

Materiał i metody: Badaniom poddane były rośliny niecierpka drobnokwiatowego, rosnące w Drawieńskim Parku Narodowym oraz Wigierskim PN. Metodą marszrutową wybrano zwarte łany rośliny i dokonano oceny występowania fitofagów na wybranych losowo osobnikach. Na każdym stanowisku oznaczono gatunek fitofaga wywołującego gołożery i określono procentowy ubytek masy zielonej liści spowodowany przez żerujące owady.

Wyniki i konkluzje: Niniejsze obserwacje wskazują na zaadaptowanie się niecierpnicy żółtawej do nowego żywiciela – Impatiens parviflora w Europie. Jest to pierwsze stwierdzenie Siobla sturmii w zachodniej części Polski – w Drawieńskim Paku Narodowym, gdzie żerowała na liściach I. parviflora, doprowadzając do defoliacji obejmujących 80% blaszki liściowej. Występowała także na stanowiskach wolnych od jej głównej rośliny żywicielskiej – Impatiens noli-tagere, co sugeruje jej pełną adaptacje do nowego żywiciela.