Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

streszczenie: Celem badań było określenie zawartości kadmu oraz ołowiu w wątrobach, nerkach i krwi zajęcy pozyskanych w okolicach Krakowa. Analizie chemicznej poddano: 164 próbki wątroby, 163 próbki nerek i 156 – krwi. Najwięcej kadmu i ołowiu odnotowano w organach zajęcy pozyskanych na zachód od Krakowa (Cd_wątr. – 2,27 ppm; Cd_nerk. – 26,10 ppm; Pb_wątr. – 1,67 ppm; Pb_nerk. – 1,50 ppm), a znaczne ilości kadmu także na południe od tego miasta (Cd_wątr. – 1,91 ppm; Cd_nerk. – 14,96 ppm). Duże stężenia metali ciężkich w zachodniej części terenu badań wynikały ze znacznego przemysłowego skażenia środowiska, a duże zawartości kadmu w części południowej z dużej fitoprzyswajalności tego pierwiastka z kwaśnej i zasobnej w ten metal gleby. Zające z północnej części terenu badań kumulowały w obu narządach kilkakrotnie mniejszą ilość kadmu niż osobniki z te-renów uprzemysłowionych (część zachodnia). Stwierdzono, iż wraz z wiekiem zajęcy w ich wątrobach i nerkach zwiększa się istotnie zawartość kadmu, nie odnotowano takiej zależności w wypadku ołowiu. Koncentracje metali ciężkich stwierdzone w organach zajęcy okręgu krakowskiego należały do najwyższych w Polsce i Europie, a większość wątrób i nerek nie nadawała się do konsumpcji według norm polskich. W świetle przeprowadzonych badań wydaje się, że zająca szaraka – będącego gatunkiem wybitnie osiadłym – można wykorzystać jako bioindykatora skażeń środowiska kadmem i ołowiem.