Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

streszczenie: Praca zawiera wyniki badań na powierzchni doświadczalnej założonej w 1914 roku przez prof. J. Bussego z Tharandtu. Celem doświadczenia było określenie wpływu wieku drzew matecznych na wzrost i rozwój drzewostanów potomnych. W pracy opisano przebieg badań i wyniki uzyskiwane w kolejnych okresach. Wyniki te odnoszą się do siedmiu proweniencji sosny zwyczajnej pochodzącej z drzewostanów nadleśnictw: Zielonka, Bolewice, Brójce. Powierzchnia doświadczalna położona jest na terenie Nadleśnictwa Trzciel – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie. Podstawowym założeniem metodycznym Bussego było użycie w doświadczeniu nasion drzew tego samego pochodzenia (wschodniego poznańskiego), lecz zebranych z drzew o różnym wieku (od 16 do 170 lat). Opracowanie prezentuje wyniki uzyskane w okresie lat 1965-2006. Dopiero po 90-ciu latach od założenia doświadczenia otrzymano statystyczne potwierdzenie słuszności hipotezy, że wiek drzew przeznaczonych do zbioru nasion ma istotny wpływ na wzrost i rozwój drzewostanów potomnych. Na podstawie statystycznych różnic i podobieństw wyodrębniono dwie grupy proweniencji: starsze drzewostany mateczne – bardziej korzystne cechy wzrostu i rozwoju potomstwa: IV, V, VI (101-170 lat), oraz młodsze drzewostany mateczne i mniej korzystne cechy wzrostu i rozwoju potomstwa – I, IIb, III (16-80 lat).