Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Praca jest próbą określenia zmienności udziału bielu i twardzieli w pniach dębów szypułkowych (Quercus robur L.) na przekroju poprzecznym oraz wzdłuż osi pnia. Drzewa poddane analizie wyrosły w warunkach lasu mieszanego świeżego oraz lasu świeżego i reprezentowały drzewostan główny według klasyfikacji biologicznej Krafta, w wieku 81-100 lat (V klasa wieku) oraz 101-120 lat (VI klasa wieku). Drzewa próbne wybrano zgodnie z założeniami dendrometrii – według metody Uricha (z równą liczbą drzew w stopniu grubości) na czterech powierzchniach badawczych (o areale 1 ha każda). Dla każdego drzewa modelowego oznaczonego na powierzchni pomierzono powierzchnię rzutu korony. Po ścięciu wykonano wszystkie niezbędne pomiary cech biometrycznych pni i żywej korony. Ze środków sekcji o długości 2 m wycięto krążki w celu pomiaru cech makrostruktury drewna oraz określenia objętości pierścienia bielu i walca twardzieli. Ponadto wycięto krążki z podstawy drzewa (miejsca ścięcia) oraz z pierśnicy (na wysokości 1,3 m). Opracowując wyniki, posługiwano się średnimi arytmetycznymi wartościami wyróżnionych stref określonymi dla pojedynczych krążków lub drzew. W toku prac stwierdzono nieregularność szerokości stref bielu i twardzieli w pniach dębów. Wykazano silną, dodatnią zależność pomiędzy objętością korony (jako objętość parabo¬loidy) i powierzchnią kołowego rzutu korony oraz powierzchnią bielu na przekroju poprzecznym. Niektóre współczynniki korelacji były nieistotne statystycznie. Rozpatrując indywidualnie klasy biosocjalne według Krafta, zaobserwowano dużą zmienność objętości bielu i twardzieli w pniach drzew. Ponadto wykazano zróżnicowanie w udziale bielu i twardzieli pomiędzy klasą wieku oraz stosunkowo niewielką zmienność pomiędzy siedliskowymi typami lasu.